De verrassende rotstekeningen van Tanum bij Vitlycke Museum

De rotstekeningen van Tanum trokken al mijn aandacht toen ik jaren geleden voor het eerst een reisgids van Zweden opensloeg. Deze zomer zag ik ze eindelijk met eigen ogen. Met het hele gezin brachten we een bezoek aan het gebied in West-Zweden waar op 510 plekken rotstekeningen uit 2000-200 voor Christus te zien zijn. Wij gingen naar Vitlycke Museum bij Tanumshede. De rotstekeningen die daar zijn gevonden, staan sinds 1994 op de werelderfgoedlijst van UNESCO. We keken onze ogen uit en moesten er ook wel een beetje om gniffelen…

• Dit is mijn Top 10 favoriete plekken in Zweden en hier vind je mijn e-boek met tips voor als je voor het eerst naar Zweden gaat
• Hier vind je mijn tips voor de beste route naar Zweden
• Deze pagina staat vol tips over wat je allemaal kunt doen in Zweden
• Hier vind je volop adresjes om te overnachten in Zweden
• Op deze pagina verzamel ik reizen naar Zweden van verschillende reisorganisaties en hier vind je actuele kortingen en gratis extra’s
• Hier vind je reisgidsen en wandelgidsen voor Zweden en dit is wat wij altijd meenemen als we gaan kamperen in Zweden
• Tot slot: hier zijn mijn tips m.b.t. muggen in Zweden

In het museum

In het binnengedeelte van het Vitlycke Museum kun je zien hoe de makers van de tekeningen in de Bronstijd moeten hebben geleefd. Ook is er een uitgebreide museumwinkel en daar kregen we, nog voordat we één rotstekening hadden gezien, al een eerste indruk van wat we te zien zouden krijgen. Tussen de souvenirs met afbeeldingen van rotstekeningen zagen we bijvoorbeeld dit boek liggen:

Dat soort afbeeldingen had ik tijdens mijn bezoek aan de rotstekeningen van Alta in Noorwegen niet gezien! Maar toen was het merendeel van de rotstekeningen dan ook bedekt door een dikke laag sneeuw, dus misschien waren ze er wel.

Denk je erover om in deze regio op vakantie te gaan? Dan vind je dit Stralend Zweden Magazine over West-Zweden rondom het Vänern misschien ook wel handig. Hiermee heb je alle tips handig bij elkaar in een pdf-bestand dat je kunt downloaden, opslaan en printen.

Openluchtmuseum

Eerst liepen we naar het kleine openluchtmuseum aan de achterkant van Vitlycke Museum. Daar is een reconstructie gemaakt van hoe de makers van de rotstekeningen woonden, gewassen verbouwden en jaagden. Onder het grasdak waren activiteiten voor kinderen.

De wandeling ging verder langs een paar plekken die bij de nederzetting hoorden, zoals omheiningen met vee, een grafheuvel waar urnen met crematieresten werden begraven en deze offerplaats.

Verderop langs het wandelpad kon je verschillende manieren zien waarop dieren werden gevangen, zoals deze valkuil.

Aan het einde van de wandeling kwamen we al een paar rotstekeningen tegen. Maar het merendeel bleek aan de overkant van de weg te liggen, tegenover Vitlycke Museum.

Vlak bij Vitlycke Museum: het kustplaatsje Fjällbacka

Gevormd door de laatste IJstijd

De rotsen die je hier ziet, lagen in de Bronstijd aan zee. De grond is hier in de laatste IJstijd namelijk zo ver omlaag gedrukt door de ijskap, dat hij daarna langzaam weer omhoog kwam. Dat proces is nog steeds gaande en zo is ook dit gebied steeds verder uit de zee omhoog gekomen. De gladde vorm van de rotsen en sommige groeven die je erin ziet, zijn ontstaan door de schurende werking van het zich terugtrekkende ijs aan het einde van de laatste IJstijd.

Bijbel in beelden

De rotstekeningen laten vooral boten, dieren en mensen zien. Mannen zijn makkelijk te herkennen: ze hebben bijna allemaal een fallus. Het andere uitsteeksel, aan de achterkant, zou een zwaard kunnen zijn. Vrouwen zijn te herkennen aan een paardenstaart. Soms hebben ze een cirkel tussen hun benen: een symbool van vruchtbaarheid.

Er wordt van uitgegaan dat de tekeningen vooral een religieuze functie hadden. Je zou kunnen zeggen dat de rotstekeningen van Tanum een soort Bijbel in beelden vormen: ze laten zien hoe de mensen in die tijd dachten over goden en godsdienst.

Boten en karren bijvoorbeeld waren niet alleen maar transportmiddelen voor het dagelijks leven. De boten die je hier ziet, hebben waarschijnlijk een ceremoniële functie.  Zo werd de dood gezien als een bootreis naar het hiernamaals en zou de zon, die overdag op een kar door een paard langs de hemel werd getrokken, ‘s nachts in een boot terugvaren naar het beginpunt. Sommige mensen in de boten heffen hun armen of ceremoniële voorwerpen zoals sierbijlen op, omdat ze goden aan het vereren zijn. De gehoornde man die in een kar door de lucht vliegt, zou wel eens een voorloper van dondergod Thor  (Donar) kunnen zijn.

Dagelijks leven

Toch speelden boten en karren ook in het gewone leven van alledag een belangrijke rol. Dit gebied lag aan de kust, dus vissen was belangrijk. Bovendien gingen de mensen die hier in de Bronstijd leefden op reis om in brons te handelen. Brons uit Tanum is bijvoorbeeld teruggevonden in Oostenrijk, Spanje en op Cyprus. De rotstekeningen laten mannen te paard, ossenkarren met vier wielen en paardenkarren met twee wielen zien.

De oudste boot die ooit gevonden is en die lijkt op de rotstekeningen is de Hjortspring-boot. Hij is in 400-300 v Chr gemaakt van planken en biedt met een lengte van 18 meter en een breedte van 2 meter plaats aan 22 roeiers. De meeste houten voorwerpen uit de Bronstijd zijn verloren gegaan, maar deze boot lag in een moeras en is door de conserverende werking daarvan behouden gebleven.

Hoe langer je naar de rotstekeningen kijkt, hoe meer je ziet. Zo zijn er ook mensen die dansen en muziek maken, en mensen die jagen. Een van de bekendste afbeeldingen is die van het bruidspaar tijdens een vruchtbaarheidsritueel.

Grafheuvels en uitzicht

Je kunt het pad langs de rotstekeningen verder volgen en naar het hoogste punt wandelen. Daar zijn twee grote grafheuvels te vinden en kun je mooi uitkijken over de omgeving.

Onder aan het pad ligt de grootste rots die op deze plek te vinden is: Vitlyckehällen. Daar was tijdens ons bezoek net iemand bezig om de rode verf bij te werken die de rotstekeningen tegenwoordig hebben om ze beter zichtbaar te maken. Je kunt vanuit Vitlycke Museum ook een rondleiding in het donker volgen. Het schijnt dat de rotstekeningen bij het licht van een zaklamp ook erg mooi zijn.

Gratis toegankelijk

Vitlycke Museum en de rotstekeningen van Tanum zijn gratis toegankelijk. Ook parkeren is gratis. Meer rotstekeningen in dit gebied zijn te zien in Fossum, Asberget en Tegneby. Er zijn wandelroutes verkrijgbaar langs rotstekeningen die verder uit elkaar liggen.

Ben je nog op zoek naar een mooie (rond)reis Zweden? Dan vind je hier een overzicht van het reisaanbod van verschillende reisorganisaties.

Deze blogpost kan affiliatelinks bevatten. Als jij via zo’n link iets koopt of boekt, krijg ik een kleine vergoeding. Dit gebeurt anoniem en kost jou niets extra’s. Samenwerkingen en affiliatelinks stellen mij in staat om deze website te onderhouden en jou van informatie te blijven voorzien. Meer hierover lees je in mijn disclaimer/privacyverklaring.