Wat doe je als het – na anderhalve week strand- en zwemweer – een keer wat minder mooi weer is tijdens je zomervakantie in Zweden? Voor ons was het een mooie gelegenheid om een paar musea te bezoeken. Vanaf onze camping bij Jönköping, waar we de dagen ervoor heerlijk hadden gesupt en gezwommen, reden we nu iets warmer aangekleed naar de stad. Tijd voor een bezoekje te brengen aan het Husqvarna-museum en het lucifermuseum in Jönköping!
- Dit is mijn Top 10 favoriete plekken in Zweden en hier vind je mijn e-boek met tips voor als je voor het eerst naar Zweden gaat
- Hier vind je mijn tips voor de beste route naar Zweden
- Deze pagina staat vol tips over wat je allemaal kunt doen in Zweden
- Hier vind je volop adresjes om te overnachten in Zweden
- Op deze pagina verzamel ik reizen naar Zweden van verschillende reisorganisaties en hier vind je actuele kortingen en gratis extra’s
- Hier vind je reisgidsen en wandelgidsen voor Zweden en dit is wat wij altijd meenemen als we gaan kamperen in Zweden
- Tot slot: hier zijn mijn tips m.b.t. muggen in Zweden
Husqvarna in Huskvarna
De ochtend hadden we gereserveerd voor het Husqvarna-museum. Elke keer als ik Husqvarna spel, twijfel ik trouwens. Maar het klopt: het Husqvarna-museum is gevestigd in de plaats Huskvarna, die deel uitmaakt van de gemeente Jönköping. Het merk heet Husqvarna en je kent het vast wel van bijvoorbeeld grasmaaiers of ander tuingereedschap.
Het begon met wapens
Voor ons bezoek aan het Husqvarna-museum wist ik helemaal niets over de geschiedenis van het bedrijf. Wat blijkt: het begon allemaal met wapens. Husqvarna is terug te voeren op de in 1620 door de Zweedse koning opgerichte wapenfabriek Jönköpings Gevärsfaktori. Na een verhuizing en privatisering ging deze fabriek in 1757 Husqvarna Gevärsfaktori heten, en in 1867 Husqvarna Vapenfabriks Aktiebolag. In de tweede helft van de 19e eeuw werd ook het fabrieksgebouw neergezet waarin nu nog het museum is gevestigd.
Ga je op vakantie in deze regio en zoek je meer leuke bezienswaardigheden? Dan is dit Stralend Zweden Magazine over Småland & Öland misschien interessant voor je.
Huishouden en transport
In 1872 vond er een belangrijke omslag plaats bij Husqvarna: omdat er minder vraag was naar wapens, ging het bedrijf naaimachines maken. Gewone mensen werden de doelgroep. Dat ging niet meteen van een leien dakje. Maar toen het aanbod werd uitgebreid met nog meer huishoudelijke producten, fietsen en motorfietsen, bloeide het bedrijf weer op.
Er werd later zelfs gewerkt aan een Husqvarna-auto. En als je naar het prototype kijkt, lijkt die auto wel heel erg op de allereerste SAAB. Dat klopt ook: Husqvarna zette de ontwikkeling van een auto niet door en de ontwerper ging voor SAAB werken, met als resultaat de Ursaab.
Husqvarna blijft groeien
Husqvarna groeide inmiddels zo hard, dat productielocatie Huskvarna een complete gemeenschap werd met huizen, scholen, winkels etc.
Na de Tweede Wereldoorlog was de nadruk nog nadrukkelijker komen te liggen op huishoudelijke producten, zoals de allereerste magnetrons. Tijdens ons bezoek aan het museum hebben we in een soort mini-bioscoop een tijdje zitten kijken naar oude reclamespotjes. Er was er onder andere één over een gezin uit de jaren 50, dat helemaal verliefd wordt op een moderne keuken met allerlei apparatuur erin. Deze reclamespotjes gaven niet alleen een beeld van wat Husqvarna toen zoal maakte, maar ook een mooi tijdsbeeld inclusief gedateerde man-vrouwrollen.
In het museum zijn meerdere keukens ingericht waar je de koelkasten, ovens, naaimachines en wasmachines uit verschillende tijdperken ‘in hun natuurlijke omgeving’ kunt bewonderen.
In de jaren 60 werd het restant van de wapenproductie van de hand gedaan en veranderde de naam van het bedrijf in Husqvarna AB. Ook het huidige logo van Husqvarna stamt uit die periode.
Van huis naar tuin
Tussen 1978 en 2005 maakte Husqvarna deel uit van het Zweedse bedrijf Electrolux. Onder die leiding ging het bedrijf zich steeds meer richten op producten voor de bos- en tuinbouw. Het onderdeel dat motorfietsen maakte, ging naar Italië en zelfs de naaimachines verdwenen. Na 2006, toen Husqvarna weer zelfstandig werd, bleef het bedrijf zich richten op apparaten zoals kettingzagen, snoeischaren, sproei-installaties en grasmaaiers – zowel voor professionals als voor consumenten. Ook die zijn natuurlijk uitgebreid te zien in het museum.
We kwamen dus een heleboel te weten over wat Husqvarna in de loop der eeuwen zoal heeft gemaakt. We aten nog even een lekker kaneelbroodje op het oude fabrieksterrein en reden toen naar Jönköping, voor het museum dat we die middag wilden bezoeken.
Lucifermuseum in Jönköping
Dat was het Lucifermuseum, oftewel het Tändsticksmuseet. Inderdaad, je leest het goed: het Tändsticksmuseet gaat dus niet over de productie van tandenstokers, maar over het maken van lucifers. Best verwarrend, maar tända betekent blijkbaar ‘doen branden’.
Het Lucifermuseum is gevestigd op een mooi industrieel terrein, dat een nieuwe invulling heeft gekregen met onder andere horeca en ateliers. Het deed ons een beetje denken aan het Finlayson-terrein in Tampere (Finland).
Het museumgebouw zelf ging op het moment dat wij er waren nogal schuil achter de bouwwerkzaamheden van een nieuw hotel, maar uiteindelijk vonden we het. Voor de deur zaten mensen te wachten tot ze naar binnen mochten. Er werd namelijk een maximumaantal bezoekers gehanteerd, zodat iedereen binnen goed afstand kon houden.
Na even wachten mochten wij ook naar binnen. De zalen staan in het teken van het maken en verpakken van lucifers zoals dat hier vroeger gebeurde. Dat is niet iets om heel vrolijk van te worden. De arbeidsomstandigheden waren erbarmelijk. Een bekende aandoening bij mensen die dag in, dag uit boven de fosfordampen zaten, was het wegrotten van hun onderkaak.
Een vrolijker onderdeel van het museum vond ik zelf de tentoonstelling met etiketten voor op de luciferdoosjes. De voorkant van de luciferdoosjes werd helemaal aangepast aan de markt waarvoor ze bedoeld waren. Maar uiteindelijk kwamen ze dus allemaal gewoon hier uit Jönköping.
Interessante invulling voor een regenachtige dag
Al met al blijf ik erbij dat ik mijn vakantiedagen in Zweden het allerliefste buiten doorbreng. Maar als het dan toch een keertje regent en je het echt te slecht weer vindt om buiten te zijn, zijn het Husqvarna-museum en het Lucifermuseum een interessante invulling. Vooral bij Husqvarna hebben wij ons prima vermaakt en het Lucifermuseum was een leuke aanvulling.
Ben je nog op zoek naar een mooie (rond)reis Zweden? Dan vind je hier een overzicht van het reisaanbod van verschillende reisorganisaties.
Het hele jaar in Scandinavische sferen? Daarvoor heb ik deze agenda voor 2025 gemaakt:
Of bestel hem rechtstreeks bij uitgeverij Edicola – dat kan hier.
Deze blogpost kan affiliatelinks bevatten. Als jij via zo’n link iets koopt of boekt, krijg ik een kleine vergoeding. Dit gebeurt anoniem en kost jou niets extra’s. Samenwerkingen en affiliatelinks stellen mij in staat om deze website te onderhouden en jou van informatie te blijven voorzien. Meer hierover lees je in mijn disclaimer/privacyverklaring.
